Thuốc NSAIDS hay còn gọi là nhóm chống viêm không steroid được sử dụng khá phổ biến hiện nay. Hiệu quả điều trị của thuốc được đánh giá cao tuy nhiên có thể gây ra một số tác dụng phụ nếu dùng tùy tiện. Vậy có thể sử dụng NSAIDS trong điều trị các bệnh lý nào, lưu ý điều gì để đảm bảo tính an toàn, bài viết sau sẽ cung cấp các thông tin đầy đủ và toàn diện để quý độc giả tham khảo.
Thuốc NSAIDS là gì?
NSAID là nhóm các loại thuốc thường được dùng để giảm đau, hạ sốt và chống viêm và không cần bác sĩ kê đơn. Nhóm thuốc này sẽ có ít nhất 20 chất với cấu trúc hóa học khác nhau nhưng phương thức tác dụng lại tương tự nhau.
Bên cạnh đó nhóm thuốc cũng được sử dụng trong một số loại kem hoặc gel bôi tại chỗ, miếng dán ngoài da,… Như vậy có thể thấy thuốc NSAIDS được sử dụng phổ biến, rất sẵn có, việc sử dụng cần phải có sự hiểu biết về tác dụng chính và những tác dụng phụ có thể xảy ra để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Cơ chế tác động của thuốc chống viêm không steroid
NSAID hiệu quả trong chống viêm và giảm đau nhờ tác dụng ức chế của enzyme có tên gọi Cyclooxygenases (COX). Loại Enzyme này có 2 dạng chính là COX-1 và COX-2, riêng dạng số 2 chỉ xuất hiện với các phản ứng viêm.
Nhờ cách ức chế COX, thuốc nhóm NSAIDS sẽ tạo ra tác dụng giảm đau, chống viêm và hạ sốt. Ngoài ra trong số các loại thuốc thuộc nhóm này chỉ có Aspirin là có tác dụng ức chế không hồi phục COX-1, dẫn tới việc ức chế tổng hợp Thromboxane A2, gây ra tác dụng chống kết tập tiểu cầu. Vì vậy Aspirin là thuốc duy nhất trong nhóm hiện được dùng để ngăn chặn các biến cố xảy ra trên tim mạch.
Tác dụng của nhóm thuốc NSAIDS
Thuốc NSAIDS có tác dụng giảm đau, kháng viêm, hạ sốt từ các bệnh thông thường và phổ biến như đau răng, cảm cúm, đau đầu hoặc đau bụng kinh,… cho tới một số bệnh lý chuyên khoa như viêm khớp, chấn thương,…
Như đã nói ở trên thuốc hoạt động thông qua cơ chế ức chế tác động của Prostaglandin. Thực tế cho thấy nhóm thuốc chống viêm không steroid rất hữu ích và hiệu quả trong việc giảm cảm giác khó chịu gây ra do các triệu chứng sau:
- Đau cơ.
- Đau răng.
- Đau đầu.
- Đau lưng.
- Đau do viêm khớp hoặc nhiều tình trạng viêm khác.
- Đau do tiểu phẫu.
- Đau nhức do chấn thương.
Đặc biệt thuốc NSAIDS cực kỳ quan trọng trong việc kiểm soát các triệu chứng của bệnh lý đau hoặc viêm khớp. Bên cạnh đó thuốc thường có giá thành thấp nên thường được kê đầu tiên cho những bệnh nhân viêm khớp.
Tổng hợp các loại thuốc trong nhóm thuốc chống viêm không kê đơn
Hiện nay các loại thuốc NSAIDS không đặc hiệu đang được bán phổ biến tại nhiều nhà thuốc bao gồm:
- Thuốc Aspirin liều cao.
- Naproxen (Aleve, Naprosyn).
- Thuốc Ibuprofen (Advil, Motrin, Midol).
Lưu ý: Thuốc Aspirin liều thấp sẽ không được xếp loại vào nhóm thuốc chống viêm không Steroid.
Bên cạnh đó nhóm thuốc NSAIDS không đặc hiệu, thường được chỉ định theo đơn của bác sĩ bao gồm:
- Thuốc Diclofenac (Zorvolex).
- Etodolac.
- Diflunisal.
- Ibuprofen (Duexis).
- Flurbiprofen.
- Ketoprofen.
- Meloxicam (Vivlodex, Mobic).
- Nabumetone.
- Piroxicam (Feldene).
Tác dụng phụ của các nhóm thuốc NSAIDS
Khi sử dụng thuốc giảm đau răng NSAIDS nói riêng hay nhóm thuốc chống viêm không steroid nói chung cần chú ý đúng liều lượng nhằm tránh xảy ra tác dụng phụ không mong muốn. Dưới đây tổng hợp những tác dụng dụng thường gặp khi dùng loại thuốc thuộc nhóm này.
- Tác dụng tới hệ tim mạch: Thuốc NSAID có thể gây tăng huyết áp hoặc gây khó khăn cho việc kiểm soát huyết áp bằng thuốc. Bên cạnh đó dùng thuốc không đúng liều lượng có thể gia tăng nguy cơ đau tim ở những người mắc bệnh động mạch vành. Riêng nhóm bệnh nhân có bệnh tim mạch chỉ nên sử dụng NSAIDS khi thực sự cần thiết hoặc dùng với chỉ định liều thấp nhất trong thời gian ngắn.
- Tác động tới chức năng gan, thận: Việc dùng NSAIDS trong thời gian ngắn vẫn có thể gây ảnh hưởng tới thận, nhất là với bệnh nhân mắc bệnh thận. Độc tính trên gan của thuốc cũng là vấn đề đặc biệt phải lưu ý nếu sử dụng ở liều cao hoặc trong thời gian dài.
- Tác dụng tới hệ tiêu hóa: Các thuốc thuộc nhóm NSAID có thể gây ra những triệu chứng ảnh hưởng tới hệ tiêu hóa như khó tiêu, buồn nôn, ợ nóng, đầy hơi… Trường hợp sử dụng thuốc ở liều cao hoặc kéo dài có thể gây viêm loét dạ dày, thậm chí là xuất huyết dạ dày.
- Tác dụng tới bệnh nhân hen suyễn: Nghiên cứu đã chỉ ra NSAID có thể gây kích ứng làm biểu hiện của bệnh hen suyễn tăng nặng, thậm chí gây ra các phản ứng dị ứng. Vì thế khuyến cáo bệnh nhân mắc chứng hen suyễn cần thận trọng khi sử dụng các thuốc NSAIDS hoặc tham khảo tư vấn của bác sĩ trước khi dùng.
Tương tác thuốc
Sử dụng các loại thuốc thuộc nhóm chống viêm không steroid cũng có thể gây tương tác với các loại thuốc khác. Trong đó một số thuốc sẽ kém hiệu quả hơn khi tương tác với NSAIDS như thuốc huyết áp hoặc Aspirin liều thấp. Bên cạnh đó việc kết hợp thuốc NSAIDS với các thuốc khác cũng có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng. Vì thế người bệnh cần thận trọng khi sử dụng NSAIDS với các thuốc sau đây.
- Warfarin: Nghiên cứu đã chỉ ra NSAIDS có thể gia tăng tác dụng của thuốc điều trị cục máu đông Warfarin gây ra tình trạng chảy máu nhiều.
- Cyclosporine: Đây là loại thuốc được sử dụng trong điều trị viêm khớp, viêm loét đại tràng và những người vừa cấy ghép nội tạng. Khi sử dụng Cyclosporine chung với NSAIDS có thể gây ra tình trạng tổn thương thận.
- Lithium: Thuốc Lithium thường được sử dụng để giảm tình trạng căng thẳng, giúp ổn định tâm trạng. Khi sử dụng thuốc chống viêm không steroid với Lithium có thể gia tăng tích tụ và gây nguy hiểm cho cơ thể bệnh nhân.
- Aspirin liều thấp: Khi sử dụng Aspirin liều thấp với thuốc chống viêm không kê đơn sẽ gia tăng nguy cơ viêm loét dạ dày.
- Thuốc lợi tiểu: Bác sĩ chuyên khoa khuyến cáo nên theo dõi huyết áp trong khi sử dụng các thuốc lợi tiểu với NSAIDS.
Bệnh nhân cần nắm rõ những trường hợp có thể xảy ra tương tác thuốc với NSAIDS để đảm bảo an toàn, hiệu quả và tránh biến chứng nguy hiểm có thể ảnh hưởng tới sức khỏe.
Những lưu ý khi sử dụng thuốc
NSAIDS không sử dụng chung được cho mọi đối tượng, tốt nhất nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa để được chỉ định liều lượng phù hợp.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu bạn từng phản ứng với Aspirin hoặc một vài thuốc giảm đau khác.
- Thận trọng khi bạn đã từng mắc bệnh máu, loét dạ dày hoặc các vấn đề về đường ruột.
- Người có tiền sử bệnh đau tim hoặc đột quỵ không nên dùng thuốc NSAIDS.
- Một vài nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc sử dụng thuốc chống viêm không steroid sẽ khiến mẹ bầu gia tăng nguy cơ sảy thai. Vì thế nếu như muốn sử dụng NSAIDS chị em đang mang bầu nên tham khảo tư vấn của bác sĩ chuyên khoa.
- Bên cạnh đó, người bệnh nên thận trọng khi sử dụng NSAIDS khi đang uống đồ uống có chứa cồn thường xuyên hoặc dùng kèm các thuốc chống đông.
- Kiểm tra kỹ lưỡng với bác sĩ chuyên khoa trước khi cho trẻ nhỏ dưới 2 tuổi sử dụng thuốc chống viêm không steroid. Thông thường liều dùng cho bé sẽ căn cứ vào cân nặng vì thế hãy đọc biểu đồ liều lượng đi cùng với thuốc để xác định liều dùng phù hợp.
- Ibuprofen là thuốc sử dụng phổ biến nhất cho trẻ em trong nhóm thuốc NSAIDS, đây cũng là loại duy nhất có thể dùng với trẻ dưới 3 tháng tuổi. Trong khi Naproxen có thể sử dụng với trẻ trên 12 tuổi. Với Aspirin, thuốc có thể sử dụng với trẻ trên 3 tuổi nhưng nên tránh dùng với đối tượng đang bị cúm hoặc thủy đậu.
Thuốc NSAIDS có tác dụng giảm đau do viêm, hạ sốt hiệu quả. Đây là nhóm thuốc được sử dụng phổ biến và có bán tại nhiều quầy thuốc. Người bệnh nên trang bị cho mình những kiến thức và hiểu biết đầy đủ trước khi sử dụng bất kỳ thuốc nào trong nhóm này để đảm bảo an toàn, hiệu quả, tránh biến chứng.
The post Thuốc NSAIDS là gì? Công dụng, cách dùng và những thông tin quan trọng nhất appeared first on Bác Sĩ Nha Khoa.
source https://bacsinhakhoa.org/thuoc-nsaids-1249.html
Nhận xét
Đăng nhận xét